Praktijkleerversterkers
Samen werken aan betere begeleiding en betere zorg
“Dit is waar ik wil zijn; hier voel ik me thuis”, aldus een student. Een praktijkopleider: “Door Praktijkleerversterkers leveren we meer kwaliteit door planmatig te werken en minder te sturen op incidenten.” En dat is precies waar het bij Praktijkleerversterkers (PLV) om draait: het structureel verbeteren van praktijkleren in de zorg.
De druk op de begeleiding van studenten in de zorg liep de afgelopen jaren steeds verder op. Door structurele personeelstekorten, hoge werkdruk en versnippering in rollen en werkwijzen raakten begeleiders overbelast, studenten ontevreden en organisaties het overzicht kwijt over het leerproces op de werkvloer. Zuid-Limburg stond hierin niet alleen. Landelijke rapporten en signalen uit de praktijk bevestigden hetzelfde beeld: studenten kregen onvoldoende begeleiding, voelden zich vaak verloren of haakten voortijdig af. Tegelijkertijd bleef de noodzaak onverminderd groot om nieuwe zorgprofessionals op te leiden én te behouden.
“Dit is waar ik wil zijn; hier voel ik me thuis”, aldus een student. Een praktijkopleider: “Door Praktijkleerversterkers leveren we meer kwaliteit door planmatig te werken en minder te sturen op incidenten.” En dat is precies waar het bij Praktijkleerversterkers (PLV) om draait: het structureel verbeteren van praktijkleren in de zorg.
De druk op de begeleiding van studenten in de zorg liep de afgelopen jaren steeds verder op. Door structurele personeelstekorten, hoge werkdruk en versnippering in rollen en werkwijzen raakten begeleiders overbelast, studenten ontevreden en organisaties het overzicht kwijt over het leerproces op de werkvloer. Zuid-Limburg stond hierin niet alleen. Landelijke rapporten en signalen uit de praktijk bevestigden hetzelfde beeld: studenten kregen onvoldoende begeleiding, voelden zich vaak verloren of haakten voortijdig af. Tegelijkertijd bleef de noodzaak onverminderd groot om nieuwe zorgprofessionals op te leiden én te behouden.
Ontwikkeling structurele oplossing
In samenwerking met Tulser ontwikkelde Envida een structurele oplossing: Praktijkleerversterkers. Dit concept kenmerkt zich door een duidelijke rol voor praktijkopleiders, werkbegeleiders en teamleiders, ondersteund door heldere structuur en praktische tools. Pilots binnen Envida gaven inzicht in wat werkte en waar bijsturing nodig was. Op basis van deze ervaringen sloten meerdere zorgorganisaties uit Zuid-Limburg aan. In samenwerking met het onderwijs ontstond een lerend netwerk waarin kennisuitwisseling centraal staat, werkwijzen op elkaar aansluiten en praktijkbegeleiding duurzaam verbetert.
Leerpunten
De aanpak leert dat het versterken van praktijkleren meer vraagt dan een training of nieuwe werkinstructie. Duurzame verbetering lukt alleen wanneer organisaties tegelijkertijd aan de slag gaan; op teamniveau en organisatieniveau én investeren in samenwerking met het onderwijs. Structurele afstemming met het ROC zorgt voor duidelijke verwachtingen en minder belasting op de werkvloer. Zo is het aantal opdrachten in de praktijk is fors verminderd, sluit de examinering beter aan op de praktijk, en krijgen studenten een eenduidige boodschap van school en organisatie. In sommige situaties voeren docenten en werkbegeleiders samen praktijkexamens uit. Deze samenwerking draagt bij aan betere voorbereiding van studenten en maakt begeleiding haalbaarder voor teams. Juist die samenhang en samenwerking zorgt voor een werk- en leerklimaat waarin studenten passende begeleiding krijgen, begeleiders hun rol met vertrouwen oppakken en opleiden vanzelfsprekend deel uitmaakt van het zorgproces.
Effecten stapelen zich op
Een aanpak als Praktijkleerversterkers vraagt tijd. Niet elke verbetering is direct zichtbaar, maar het effect stapelt zich op. Organisaties die koersvast blijven, boeken zichtbaar resultaat: hogere tevredenheid, minder uitval, beter ingewerkte studenten én beter toegeruste begeleiders. Studenten die zich gezien voelen, ontwikkelen sneller een professionele identiteit. Begeleiders die grip ervaren, dragen bij aan een positief werk- en leerklimaat. Een goed georganiseerde praktijkbegeleiding leidt uiteindelijk tot betere zorg – en daar draait het om.
Resultaten
De resultaten zijn overtuigend. Bij Envida bleef 85% van de studenten behouden tijdens de opleiding; zes maanden na diplomering werkt 81% nog steeds in de organisatie – een stijging van 9%. Ook de werkdruk daalde: het aantal opdrachten voor studenten werd teruggebracht van soms 17 naar 4 per jaar. Dat scheelt tijd en maakt ruimte voor begeleiding én zorg waardoor begeleiders meer grip en waardering ervaren. Evaluaties tonen aan dat studenten de aanpak gemiddeld met een 8,1 waarderen; werkbegeleiders geven een 7,1. De NPS-score van +27 laat zien dat studenten zich betrokken en verbonden voelen.
Koploper Actie Leer Netwerk
In 2024 werd Envida erkend als koploper door het Actie Leer Netwerk voor deze innovatieve en overdraagbare aanpak. Praktijkleerversterkers laat zien dat opleiden geen extra taak hoeft te zijn, maar een vanzelfsprekend onderdeel van goede zorg. Met volgehouden inzet, samenwerking en vertrouwen groeit PLV uit tot een gedeeld fundament voor leren én werken in de zorg.
Deelnemende organisaties
Envida, Cicero Zorggroep, Zuyderland, Vivantes, Nobama Care, Bergweide en Vitalis
Vivian Heijnen
Projectleider